Η κρίση του Σοσιαλισμού και ο Μεταφιλελευθερισμός

Από τις δεκαετίες του 50 και του 60 όπου και υπήρξε η ακμή του, ο σοσιαλισμός άρχισε σταδιακά να παρακμάζει στην Ευρώπη έχοντας μια σταθερά πτωτική πορεία. Τόσο τα κόμματα που τον εκπροσωπούσαν όσο και η ιδεολογία του δεν καταφέρουν να αποδείξουν ότι αποτελούν την λύση στα προβλήματα τόσο της οικονομίας όσο και σε καθημερινά ζητήματα. Έτσι την τελευταία δεκαετία ο σοσιαλισμός βρίσκεται μπροστά σε μια μεγάλη κρίση. Κρίση ιδεολογική και αναζήτησης ταυτότητας.
Από την περίοδο που ο σοσιαλισμός περνά από την σφαίρα της θεωρίας, στην πράξη και αναλαμβάνει την άσκηση της εξουσίας δημιουργείται μια εσωτερική ιδεολογική και πολιτική ένταση αφού στο σοσιαλισμό υπάρχει μια υπό μεταρρύθμιση κοινωνία. Εξαιτίας αυτού ενσκήπτουν εσωτερικά ερωτήματα όπως π.χ, αν το κράτος και η ελεύθερη αγορά μπορούν και οφείλουν να συνυπάρχουν και να αλληλοσυμπληρώνονται αρμονικά. Κάτω από αυτές τις συνθήκες ο σοσιαλισμός οδηγήθηκε στην λογική της συναίνεσης. Τέτοιες εσωτερικές κρίσεις στους κόλπους της Δεξιάς γεφυρώνονται συχνά εν μια νυκτί, οι αντίστοιχες συγκρούσεις όμως στους κόλπους της Αριστεράς τείνουν να επιβιώνουν για δεκαετίες, ή ακόμα και για αιώνες.
Μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού επήλθε και η αντικατάσταση της σοσιαλιστικής συναίνεσης από μια νέα και απρόσμενα σκληρή «νεοφιλελεύθερη συναίνεση». Ο σοσιαλισμός πλέον βρίσκεται προσαρμοσμένος πλήρως στο καπιταλιστικό σύστημα, κρατώντας βέβαια ως ένα βαθμό τις ιδέες της κοινωνικής δικαιοσύνης και της συνεχούς ανακατανομής των κοινωνικών πόρων.
Σε μια κοινωνία συντηρητικά προσανατολισμένη, οι σοσιαλδημοκράτες αποσιώπησαν τις εσωπαραταξιακές κρίσεις στο θέμα των επιθυμητών κοινωνικών αλλαγών , προσπαθώντας να ελαχιστοποιηθούν οι ήδη δρομολογούμενες ανατροπές των λαϊκών κατακτήσεων και εξασφαλίσεων, ουσιαστικά παίρνοντας θέση άμυνας καθώς τα διακυβεύματα μετατοπίστηκαν προς νέες κατευθύνσεις.
Υπό τους όρους αυτούς όμως, η αδιάλειπτη κρίση της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας δεν εντοπίζεται μόνο στη συνεχιζόμενη «εσωτερική» αντιπαράθεση μεταρρυθμιστικών σχεδιασμών και τακτικών αλλά επιπλέον ο σοσιαλισμός βρίσκεται στη δύσκολη θέση να μην πείθει ούτε ότι αποτελεί κάτι διαφορετικό από τα παραδοσιακά συντηρητικά κόμματα, ούτε ότι μπορεί να βελτιώσει την ζωή των πολιτών.

Ο σοσιαλισμός παρόλα αυτά μπορεί να ξεπεράσει αυτή την κρίση, καθώς μέσα από όλες τις τριβές και τις ζυμώσεις το πιο πιθανό είναι να ξεπροβάλλει μια νέα προοδευτική πολιτική. Τα αδιέξοδα που έχει δημιουργήσει ο παγκοσμιοποιημένος νεοφιλελευθερισμός εντείνουν την πεποίθηση ότι κάτι το διαφορετικό θα αλλάξει εκ βάθρων το κοινωνικό γίγνεσθαι. Υπό αυτή την άποψη η τρέχουσα κρίση του σοσιαλισμού μπορεί να αποβεί καθαρτήρια για το μέλλον του, φτάνει να αντιληφθούμε ότι όσο διαρκεί η συντηρητική πολιτική, η ευρεία Αριστερά και οι προοδευτικές δυνάμεις οφείλουν να ξεφύγουν από στερεοτυπικές πολιτικές του παρελθόντος ,που ουσιαστικά είναι πολιτικές αδράνειας και να καταλήξουν σε μια νέα, μεταφιλελεύθερη πολιτική που να εκφράζει το παρόν και να δίνει ελπίδα για το μέλλον. Μετά από μια μακρά συντηρητική παρένθεση, η κοινωνία φαίνεται και πάλι έτοιμη να πεισθεί ότι οι πολιτικές της ριζικής αλλαγής και μεταρρύθμισης είναι απολύτως εφικτές.